?Ik wandel in het licht?

Werken op zorgboerderij geeft mentale rust

Miranda Birney

Op boerderij De Breedijk werken mensen met een verstandelijke of
lichamelijke handicap. Zij mesten de stallen uit, voeren de kippen en
roskammen de paarden. Een luisterend oor bieden is er belangrijker dan
productie draaien.

zorgboerderij?Vanaf het bruggetje is het de tweede boerderij aan de
linkerkant?, had Ingrid Breedijk duidelijk door de telefoon uitgelegd.
Wat ze niet had verteld is dat je tijdens de fietstocht van Amsterdam
naar Holysloot, zoveel natuurschoon ziet dat je binnen de kortste keren
met open mond verdwaalt. Zorgboerderij De Breedijk Hoeve ziet er
verlaten uit. Achter de hoeve liggen de weilanden met daarboven enorme
wolkpartijen en een lage ochtendzon. Kraaiende hanen. De stilte van de
ochtend. Maar bij binnenkomst gonst het van de activiteit. Mensen lopen
rond op rubberlaarzen. De bezems in de aanslag. In de keuken hangt een
man met zijn hoofd boven de gootsteen. Hij lijkt aangedaan, maar een
oudere dame stelt hem op zachte toon gerust.

Pittig

In de schuur is Ingrid het werk aan het verdelen. ?Zou jij me willen
helpen met het uitmesten van de stal?? Twee dames harken voorzichtig de
veren uit het hooi bij de kippetjes. Anderen maken de paardenstallen
schoon. Kruiwagens worden af en aan gereden. Er waggelt een vette
pekingeend voorbij. De poes loert op muisjes. Het is een gezellige
bedrijvigheid tussen al die scharrelende dieren. Daar komt Abdullah, de
man van de gootsteen, aangelopen. ?Ik had hete peper in mijn ogen.
Verschrikkelijk. De mamma heeft het voor me uit mijn ogen gespoeld.?
Abdullah wist niet dat pitjes van hete pepers zoveel ellende konden
veroorzaken. Voorlopig zal hij niet meer met z?n vingers in zijn ogen
wrijven. Hij vertelt het aan iedereen die het wil horen. ?Het was echt
verschríkkelijk!? De paarden worden ongeduldig en schoppen tegen de
staldeuren. Ze willen naar buiten. Maar Ingrid neemt rustig de tijd om
naar Abdullah te luisteren.

Ingrid: ?Wij zijn een soort gastheer en gastvrouw. We ontvangen hier
mensen die bezig zijn met hun werk. Maar je moet wel voortdurend alert
zijn of mensen het ook naar hun zin hebben. Dat ze bijvoorbeeld niet te
hard gaan werken. Een juiste werkhouding aannemen voor hun rug. En het
werk moet veilig gebeuren. Daarnaast heb je het sociale contact met
iedereen. Soms ook zware gesprekken. Dat is best pittig. En de
werkverdeling hangt bijvoorbeeld ook van het weer af. Een zekere mate
van flexibiliteit en rekbaarheid moet er wel zijn.?

Zorgtak

Het gezin Breedijk bestaat uit acht kinderen. Geboren en getogen op de
boerderij van vader en grootvader in Holysloot. Later kwam er een tweede
boerderij bij. Tweeënhalf jaar geleden besloot de familie daar een
zorgboerderij van te maken. Teunis (27): ?Het idee kwam van mijn zus
Yvonne. Zij werkt in de zorg en had over andere zorgboerderijen gehoord.
Mijn andere zus, Ingrid, is toen begonnen. Onze moeder is ook gaan
helpen en later kwam ik erbij.?

Er komen inmiddels tien cliënten per dag. Om kwart voor negen pikt een
busje de mensen op bij het Amstelstation. Om halfvier rijden ze weer
terug naar Amsterdam. Naast het agrarische werk is er op De Breedijk
Hoeve dus een zorgtak bijgekomen. Teunis: ?Het verdient een beetje
extra. Want het is moeilijk om als boer in dit veengrondgebied je geld
te verdienen. Maar we draaien hier geen productie. In feite geven we een
stukje werkbegeleiding. Je biedt een luisterend oor. Gaat leuk met
elkaar om. Bij de hulpverlening hebben ze dikke dossiers en worden er
heleboel vragen op de cliënten afgevuurd. Hier is het: wat wil je doen?
Er zit verder geen druk achter. Ik zeg weleens: ?Als jullie het niet
afkrijgen maak ik het werk gewoon af. Het leuke is dat we ook toekomen
aan extra dingetjes. Daan is vandaag de rokersruimte aan het opknappen.
Dat was zijn eigen initiatief. Zo kunnen we er allemaal van genieten.?

Plattelandsnuchterheid

Daan D.(31) is de muren van ?het pafhok? aan het schilderen. Perzik en
zandkleur. Daan: ?Vroeger droomde ik weleens van een boerderijtje kopen.
Lekker romantisch. En nu werk ik hier.? Hij was een beetje ontspoord,
zoals hij het zelf noemt. ?Men vond mij breedsprakig. Te veel
globaliseren, zeg maar. Alsof het wegdrijft?, zegt hij peinzend. ?Nu ben
ik weer een beetje aan het opknappen.? Hij heeft het naar zijn zin. ?Het
fijne hier is de plattelandsnuchterheid. Je wordt een beetje uit het
stigma van psychiatrisch patiënt gehaald.?

Ook Abdullah Mermer (..)is hier voor zijn mentale rust. Hij werkt al
twee jaar op de hoeve: ?Ik heb stemmen in mijn hoofd. Hier hoor ik geen
stemmen meer. In het begin kon ik alleen kruiwagens heen en weer
sjouwen. Maar nu kan ik de boel in mijn eentje draaien. Al die hokken
uitmesten, stro en hooi geven. Dat kan ik allemaal in mijn eentje in een
halve dag?, verteld hij trots.
Dilipkoemar Kirpal (48) is momenteel de enige met een
harddrugsachtergrond. ?Ik wandel in het licht?, zegt hij plechtig. ?Ik
was al zolang aan het worstelen en aan het vechten. Dat wilde ik niet
meer. Ik denk nu niet meer aan geld, maar aan andere dingen die je hier
terugkrijgt. En het zijn hele aardige, goede vriendelijke mensen hier.
Dát mag gezegd worden.?

Oog voor mooie dingen

Vooral Greet, de moeder van het gezin Breedijk, lijkt een belangrijk
rustpunt voor de cliënten. Ze beweegt zich op bescheiden wijze door het
geheel. ?Ik ben natuurlijk ook wat ouder. Het is vooral fijn als je
merkt dat het beter gaat met mensen.? Zelf komt Greet uit een gezin van
twaalf kinderen. Er was altijd veel aanloop. Werken met dieren en leven
dichtbij de natuur is de kinderen met de paplepel ingegoten. ?Als de zon
opkwam of er was een donkere regenwolk, dan gingen we met zijn allen
voor het raam staan om te kijken hoe mooi het buiten was.? Het idee om
zorgboer te worden sprak haar meteen aan. ?Mensen hebben het allemaal zo
druk. Niemand heeft tijd. En degenen die wel tijd hebben zijn vaak
mensen die zelf extra zorg verdienen. Ze hebben zoveel meegemaakt dat
het lijkt alsof ze daardoor meer oog hebben voor mooie dingen. Ze gaan
hier rustig een paard een kwartier staan aaien. Of op een bankje zitten.
Ze nemen de tijd om te genieten.?

Boerenkool

Buiten is Maria (..) de hangbuikzwijntjes aan het voeren. De diertjes
laten zich gewillig liefkozen. Ze wijst naar de moestuin. ?We mogen van
alles mee naar huis nemen. Nu staat er nog boerenkool. Daar moet nog
even een vorstje overheen en dan..mmm. Je proeft echt het verschil
tussen groenten van het land of uit de winkel.? Maria hoopt nog zeker
een jaar te blijven. ?Ik moet nog wat aansterken in gewicht. Als het
werk te zwaar is, kan je even een sigaretje roken. Ze zitten niet achter
je broek aan. Integendeel. Hier kom ik tot rust. En de begeleiding is
heel goed. Als je even wilt praten maken ze echt tijd voor je.?

Even later staat ze met Greet bij het aanrecht voor een grote bak
cakebeslag. De eieren worden geklutst. Er wordt een beetje heen en weer
gepraat. Voor een buitenstaander een vertrouwd moeder-dochter-tafereel.
Voor Maria een verdiend moment.

zoerboerderij